Soru Cümlesi Nedir? Örneklerle Konu Anlatımı

İçinde soru anlamı bulunan; bir konuda bilgi edinmek, şüpheleri gidermek ve düşünceleri onaylatmak için kurulan cümlelere soru cümlesi denir.
Cümlenin öğelerini bulmaya yönelik tüm soru kelimeleriyle soru cümleleri yapılabilir.

• Elimdekinin ne olduğunu kim söyleyecek? (Özne)
• Babası çocuğa ne getirmiş? (nesne)
• Yarın kimi göreceksiniz? (nesne)
• Ankara’ya ne zaman yerleştiniz? (Zarf tümleci)
• Burayı nasıl buldunuz? (Zarf tümleci)
• Daha sonra nereye gidecekler? (Dolaylı tümleç)

Cümlelerde soru anlamı soru sıfatları, soru zarfları, soru zamirleri, soru edatları, soru eki ve tonlama yoluyla sağlanır.

“mİ” soru ekiyle:
Soru eki sadece yüklemin değil, diğer öğelerin ve unsurların da sorusunu hazırlar.

• Son sözünüz bu mu anneciğim?
• Alt mı üst mü?
• Hiç mi anlatacak bir şeyin yok?
• Tarlamı bana zorla mı sattıracaksınız?
• Sular mı yandı, neden tunca benziyor mermer?
• Acaba yanlış mı aklımda kaldı?

­Soru eki değişik anlamlar katabilir:

• Beni biraz dinler misiniz? (istek, rica)
• Sessiz olabilir miyiz? (uyarı)
• Bu su da içilir mi? (beğenmeme)
• Bütün bunları ben mi söylemişim? (inkâr, kabullenmeme)

­Soru eki her zaman cevap almaya yönelik değildir. Bazen cevap sorunun içinde de olabilir.

• Senin ne kadar zorluğa katlandığını bilmez miyim? (Bilirim)
• Anlattıklarına inanmaz olur muyum? (İnanırım)
• Sen çağırırsında o gelmez mi? (Gelir)
• Mazisi yıkık milletin atisi olur mu? (Olmaz)
• İnsanları kendine inandırmak kolay mı? (Kolay değil)
• Bu kadar eşyayı almaya para mı yeter? (Yetmez)
• O küçücük çocuğa bu ağır işler yaptırılır mı? (Yaptırılmaz)
• Yeşilden daha güzel renk olur mu? (Olmaz)

Soru sıfatlarıyla:

• Nasıl kitaplardan hoşlanırsın?
• Kaç gün sonra geleceksin?
• Eve giderken hangi otobüse bineceğiz?
• Kaçıncı sınıfta okuyor?
• Ne gün geleceğini söyledi mi?
• Kaçar kişilik gruplar hâlinde gideceğiz?
• Kaçta kaç hisse istersin?
• Ne gün geleceksin?
• Ne iş yapıyordunuz?

Soru zarflarıyla

• Neden coşkun suların sesi gittikçe dindi?
• Bin bir başlı kartalı nasıl taşır kanarya?
• Bu sonbahar sabahının donuk ince rengini nasıl anlatabilirim?
• Daha ne kadar bekleyeceğiz?

Soru zamirleriyle:

• Yanında ne getirdin?
• Bunları sana kim anlattı?
• Hangisi sizinle geldi?
• Soruların kaçı cevaplandı?
• Buraya nereden geldiniz?
• Nereden gelip nereye gidiyoruz?
• Burada kimi bekliyorsun?
• Bu masa neden yapılmış? (tahtadan)
• Kimin yanında bozuk para var?
• Bu da neyin nesi?
• Bizim neyimiz eksik?
• Nereden buldun bunu?
• Kim attı bu resimleri?
• Çocuklarını alıp buraya gelsen de neyle geçineceğiz biz ikimiz?

Tonlama yoluyla

• _ Bu mektup sana.
  _ Bana mı? Kimden?
  _ Evden olacak.
  _ Evden? Ne münasebet! Evden mi?