Milli Varlığa Zararlı Cemiyetler ve Amaçları

Osmanlı Dönemi artık iyice gerilmeye başlamışken, yıkılacak olan imparatorluktan kendine ganimet kapmak isteyen ayrılıkçılar bir araya gelerek örgütlenmeye başladılar. Milli Varlığa Zararlı Cemiyetler’in bir kısmı azınlıklar tarafından kurulmuşken bir kısmı da bizzat kendi içimizdeki kişiler tarafından kurulmuştur.

Anadolu’nun farklı bölgelerinde Milli Mücadele’yi karşılarına alarak çeşitli ayaklanmalarda rol oynayan ve bağımsızlığı tehlikeye atan bu cemiyetler, yürüttükleri faaliyetlerle milli birlik ve beraberliğe kesin zarar vermek amacıyla kurulmuşlardır.

Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde kendilerini gösteren Milli Varlığa Düşman Cemiyetler şunlardır:

• Kürt Teali Cemiyeti: İngiliz desteğini alarak kurulmuş olan bu cemiyetin amacı Doğu ve Güneydoğu toprakları üzerinde bağımsız bir Kürt Devleti kurmaktır. Fakat bölge halkından istedikleri desteği görememişlerdir.
• İslam Teali Cemiyeti: İstanbul’da bulunan bazı medrese hocalarının önderliğinde kurulan bu cemiyet İslam dininin prensiplerine uyarak kurtuluşa erilebileceğini savunmuşlardır. Bu sebeple saltanatı ve hilafeti güçlendirmeyi hedeflemişlerdir.
• Wilson Prensipleri Cemiyeti: Osmanlı Devleti’nin aydınları olan Halide Edip, Refik Halit, Ahmet Emin gibi önemli isimlerin önderliğinde kurulan bu cemiyet Wilson ilkelerini benimseyip Amerikan mandası altına girerek kurtuluşa erişileceğini düşünmüşlerdir.
• İngiliz Muhipleri Cemiyeti: İngilizlerin desteği ile İstanbul’da kurulan bu cemiyet Damat Ferit Paşa’nın da desteğini almıştır. Amaçları İngiliz mandası altına girmektir.
• Hürriyet ve İtilaf Fırkası: İttihat ve Terakkicilere karşı kurulan bu cemiyet milli mücadeleye karşı çıkmıştır.
• Sulh ve Selamet-i Osmani Fırkası: Anadolu’nun kurtuluşunun yalnızca padişah ve halifenin emirlerine uyarak gerçekleşebileceğine inanan bir cemiyettir. Saltanatı ve halifeliği savunmuşlardır.
• Nigehban Cemiyeti: Asker kaçakları tarafından kurulan bir cemiyettir.