Ramazan ayının son günleri ile birlikte tatil planları da hızlandı. Ancak bayramın hafta sonuna denk gelmesi sebebiyle Ramazan Bayramı’nda 9 günlük tatil söz konusu olmayacak. Bu nedenle çalışanlar alternatif tatil planları yapmaya başladı. Bu planların başında ise 3 günlük bayram tatilini Arefe gününü de katarak 4 güne çıkarma girişimleri geliyor. Ne sebeple de çalışanlar Arefe günü için yarım gün izin almanın peşine düştü. Peki çalışanlar yarım gün izin kullanabilir mi?
Öncelikle şunu belirtmekte fayda var. Bir işçinin yıllık izin hak kazanması için aynı işyerinde işe başladığı günden itibaren deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yıl çalışmış olması gerekiyor. Yani aynı işyerinde bir yıl çalışan işçilere yıllık izin veriliyor.
Peki işçilerin ne kadar yıllık izinleri var?
İşçilerin yıllık izin süresi hizmet süresine göre değişmektedir. Buna göre, işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi hizmet süresi,
a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on dört günden,
b) Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi günden,
c) On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden az olamaz.
İzin süresi bazı mesleklere, toplu sözleşme hükümlerine ve yaşa göre değişiklikler gösterebiliyor. Örneğin, 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı işçiler için verilecek yıllık izinlerin süresi 20 günden daha az olamıyor. Yine toplu sözleşmelerle yıllık izin süreleri arttırılabiliyor.
YILLIK İZİN KORUMA ALTINA ALINMIŞTIR
Yıllık izin hakkı çalışanların en temel haklarından birisidir. Bu nedenle İş Kanunu’nda, bu hakkın korunmasına yönelik hükümler tesis edilmiştir. Yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemez. Bu iznin belirtilen süreler içinde işveren tarafından sürekli şekilde verilmesi zorunludur. Ancak, izin kullanma süresi tarafların karşılıklı anlaşması ile bir bölümü 10 günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünebilir. İşveren yıl içinde kullanılan diğer izinleri yıllık izinden düşemez. Örneğin hastalık ve bayram tatilleri için verilen izinler yıllık izinin dışında hesaplanır.
Ayrıca çalışan iznini bir başka ilde geçirmek isterse işveren yol izni de vermek zorundadır. İznini işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirilmesi ve bunun belgelenmesi halinde işveren 4 güne kadar ücretsiz izin vermek zorundadır.
Çalışanların izinlerine ilişkin genel bir değerlendirmenin ardından Arefe gününde çalışanların yarım gün izin kullanıp kullanamayacağına gelince, durum tarafların karşılıklı anlaşmasına bağlıdır. Karşılıklı olarak tarafların anlaşmaları halinde bu konuda işçilere yarım gün yıllık ücretli izin kullandırılabilir. Uygulamada, bir çok işveren yarım gün izni yıllık izin hakkı ile tamamlayarak tam gün olarak kullandırılıyor. Kullandırılan yarım günlük izinler ise yıllık izinden düşülebiliyor. Bazı işverenler ise yarım günlük izni yıllık izinden düşmüyor. Bu tamamen tarafların anlaşmasına bağlı olarak gerçekleşiyor.
sgkrehberi